Birçoğumuz stresli, gergin ve sinirli olduğumuzda dişlerimizi sıkarız. Bu şekilde kısa dönemli diş sıkma ve gıcırdatma durumları çoğu kişi için problem teşkil etmez. Ancak bu düzenli olarak tekrarlar veya uzun süreli hale gelirse o zaman problem olmaya başlar.
Bu tür bir diş sıkma problemini “bruksizm” olarak isimlendiriyoruz. Bu durum uzun süre devam ettiğinde dişlere, çene eklemine ve ağız sağlığına olumsuz etkileri olduğunu da biliyoruz.
Gece uyurken dişlerinizi sıkıp sıkmadığınızı nasıl anlarsınız? Bu durum nasıl tedavi edilir? gibi soruların cevaplarını ve daha fazlasını yazımda bulabilirsiniz.
İnsanlar Neden Dişlerini Sıkarlar?
Genellikle bir kapanış bozukluğunuz varsa ya da dişlerinizde çapraşıklık varsa dişlerinizi sıkmanız ve gıcırdatmanız olası. Ancak bunlar yoksa ya da tedavi edilmişse stres ve anksiyete etkisini düşünürüz.
Sıklıkla gece uyurken olmakla birlikte bazen gün içinde de diş sıkma gerçekleşebilir.
- Gündüz diş sıkma genellikle stres, anksiyete, aşırı yorgunluk, gerginlik gibi durumlarda görülür. Bazı kişiler yoğun konsantrasyon durumlarında da dişlerini sıkarlar.
- Gece diş sıkma ise çoğu zaman uyku sırasındaki beyin aktivitelerinden kaynaklanır. Derin uyku ve rüya görme sırasında şiddetlenir.
Uyku apnesi bazı insanlarda diş sıkmaya neden olabilir. Uyku apnesi olan her 4 kişiden birinde diş sıkma görülmektedir.
Diş Sıkma Belirtileri
Çoğu insan geceleri diş sıktığının farkında değildir. Ancak birlikte uyuduğu insanlar söylediğinde öğrenirler.
- Çenede ağrı ile uyanma
- Sabahları baş ağrısı, çene kasları ve kulakların ön kısmında ağrı
- Çiğneme ve yutkunma sırasında kulakların ön kısmından ses gelmesi
- Çene kilitlenmesi, çeneyi açma veya kapatmada zorluk
- Çiğneme sırasında ağrı
- Dişlerde hassasiyet
- Dişeti çekilmeleri
- Dişlerde çatlak ya da kırıklar
- Özellikle azı dişlerinde görülen aşınmalar
Eğer bu belirtileriniz varsa mutlaka bir uzmana görünmelisiniz.
Kimler Diş Sıkmaya Daha Yatkındır?
- Yoğun stresli kişiler: Anksiyete, stres, yorgunluk gerginlik durumları hem gece hem gündüz diş sıkmaya neden olur. Stesli ve sinirli olduğumuz dönemlerde çoğumuz dişlerimizi sıkmışızdır. Genelde stresli olan ve çok sık sinirlenen insanlarda daha sık diş sıkma ve gıcırdatma görülür.
- Kişilik tipi: Agresif, hiperaktif ve hırslı kişiler daha fazla diş sıkmaya eğilimlidir.
- Yaş: Küçük yaşta, süt dişli çocuklarda diş sıkma çok yaygındır. Her 10 çocuktan 2-3 tanesinin gece diş gıcırdattığını söyleyebiliriz. İyi haberse bunu genelde normal kabul ediyoruz ve genelde büyüdükçe bu durum geçiyor. Ancak yine de çocuğunuz da böyle bir durum fark ederseniz bir uzman görüşü almalısınız.
- İlaç, alkol ve diğer maddelerin kullanımı: Bazı antidepresan ilaçlar bruksizme neden olabilir. Alkol, sigara, kafein içeren takviyeler ve bazı uyarıcı haplar da diş sıkmaya neden olabilir.
- Medikal durum: Parkinson hastalığı, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu, demans, epilepsi ve reflü hastalıklarından biri ya da birkaçı varsa kabuslar ve gece terörünü yanı sıra diş sıkma görülmesi olasıdır.
Diş Sıkma Hangi Problemlere Neden Olur?
Dişlerimiz sert, dayanıklı ve güçlüdür ama onlar da zarar görebilir. Diş sıkmanın vereceği zararları şöyle sıralayabiliriz:
Diş hasarı: Uzun süre devam eden diş sıkma durumlarında diş minesi aşınabilir. Ayrıca diş kırıkları, dişlerde sallanma, dişetlerinde çekilme olabilir. Şiddetli vakalarda durum diş kaybına kadar ilerleyebilir.
Çene eklemi hasarı: Yine uzun süreli vakalarda var olan eklem sorununu şiddetlendirebilir ya da eklem sorunu oluşmasına neden olabilir.
Dişlerdeki restorasyonların hasarı: Dişlerde var olan kron, köprü, kanal tedavisi, implant, hatta hareketli protezler bile hasar görebilir.
Diş Sıkma Ve Gıcırdatma Nasıl Durudurulabilir?
Diş sıkma ve gıcırdatma duygusal stres ve anksiyete nedeniyle oluyorsa siz de bunlara odaklanmalısınız. Uyanıkken bunu kontrol etmek daha kolaydır ama gece biraz zorlayacaktır sizi. Yatağa gitmeden önce rahatlamak için aşağıdaki adımları uygulamayı deneyebilirsiniz?
- Negatif düşüncelerden kurtulun: Eğer endişeleriniz ve korkularınız yüzünden uyuyamıyorsanız bir günlük tutmayı deneyin. Gece yatağa girmeden önce bu günlüğün sayalarına yazın endişelerinizi ve gecenin bu saatinde onları çözmek için yapacak bir şey olmadığını kendinize hatırlatın.
- Mindullness çalışmaları deneyin: Yatağa girdiğinizde gözleriniz kapatın ve çenenizdeki gerginliği fark edin. Bilinçli bir şekilde kaslarınızı gevşetin ve dilinizi dişlerinizin arasına yerleştirin. Bu egzersiz çene kaslarınızı gevşetmenize yardım edebilir. Gece uyandığınızda çene kaslarınızda ağrı ve gerginlik hissederseniz bu egzersizi tekrarlayın.
- Meditasyon yapmayı deneyin: Artık online ortamda bu konu ile ilgili çok sayıda ücretsiz video ve uygulama bulabilirsiniz. Nefes teknikleri ve meditasyon pratiği konusunda size yardımcı olabileceklerden birini indirin. Sakinleşmenize ve anda kalmanıza yardımcı olacaktır.
Diş Sıkma İçin Ortodontik Tedavi
Eğer yukarıda bahsettiğim rahatlama teknikleri işe yaramıyorsa başka bir sorununuz var demektir. Ortodontik tedaviye ihtiyacınız olabilir ya da bir gece plağı kullanmanız gerekebilir.
Klasik braketler: Bruksizm kapanış bozukluğuna ve çapraşıklığa bağlı olabilir. Bu durumda ortodontik tedaviyle diş sıkma sorunu da tedavi edilmiş olur. Klasik braketlerle ortodontik tedavi bunun için en çok kullandığımız yöntemlerdendir.
Şeffaf plaklar: Klasik braketlere alternatif olarak kullandığımız telsiz ortodonti de uygun vakalarda kapanış problemlerini ve dolayısıyla diş sıkma problemini çözmemize yardımcı olur.
Gece plakları: Kişiye özel üretilen gece plakları uyku sırasında diş sıkmanın dişlere ve çene eklemine verdiği hasarı engellemeye yardımcı olur.
Durumunuza özel planlama için mutlaka bir uzmana muayene olmalısınız.
